در بازار فارکس و سایر بازارهای مالی، آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم مهمی چون کال مارجین برای معامله‌گران ضروری است. کال مارجین زمانی رخ می‌دهد که سرمایه معامله‌گر به سطح تعیین شده بروکر کاهش یابد و در این صورت، معامله‌گر هشدار کسری بالانس یا موجودی دریافت می‌کند. این مفهوم در بازارهایی که از اهرم برای افزایش سرمایه استفاده می‌کنند، کاربرد دارد. در این مقاله از آکادمی شمسیان به اینکه کال مارجین چیست می‌پردازیم، همراه ما باشید و این نوشتار جذاب را به هیچ عنوان از دست ندهید.
کال مارجین چیست
کال مارجین (Call Margin) به معنای اخطار کسری موجودی در حساب‌های معاملاتی است که در بازارهای مالی به‌ویژه در بازارهای بورس و فارکس به کار می‌رود. این اصطلاح به زمانی اطلاق میشود که دارایی یک معامله‌گر به حد معینی کاهش یابد و به دنبال آن، بروکر یا کارگزاری به او اخطار می‌دهد که موجودی کافی برای ادامه معاملات ندارد.
کال مارجین از دو واژه تشکیل شده است: 1
کال (Call): به معنای اخطار یا درخواست است.
مارجین (Margin): به موجودی پول در حساب معاملاتی اشاره دارد.
بنابراین کال مارجین به‌طور کلی به معنای اخطار کسری موجودی است که به تریدر هشدار می‌دهد که موجودی حساب او به حدی کاهش یافته است که ادامه معاملات ممکن نیست.
کاربرد کال مارجین
کال مارجین در بازارهایی که از اهرم (لوریج) برای افزایش قدرت خرید معامله‌گران استفاده می‌کنند، رایج است. این اهرم به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا با سرمایه‌ای کمتر، در معاملات بزرگ‌تری شرکت کنند. به عنوان مثال، با استفاده از یک ضریب اهرمی۱۰، یک معامله‌گر می‌تواند با۱۰۰۰ دلار، تا۱۰، ۰۰۰ دلار معامله کند.
زمان بروز کال مارجین
زمانی که معاملات یک تریدر به ضرر های سنگین می‌رسند و موجودی او بسیار کاهش می‌یابد اگر این کاهش موجودی به حد مشخصی که توسط بروکر تعیین شده برسد، او کال مارجین میشود. این حد می‌تواند بسته به نوع بازار و شرایط بروکر متفاوت باشد در اکثر بروکر ها زمانی که دارایی به 1 دلار میرسد کال شدن اتفاق می افتد و تمامی معاملات شما بسته میشود.
نحوه خروج از وضعیت کال مارجین
افزایش موجودی: نخستین و ساده‌ترین راه‌حل برای خروج از کال مارجین، واریز وجه اضافی به حساب معاملاتی است. با این کار موجودی حساب افزایش می‌یابد و به سطح مارجین تعیین‌شده توسط بروکر نزدیک میشود.
انتقال موجودی اضافی: اگر معامله‌گر دارای موجودی اضافی در حساب‌های دیگر باشد، می‌تواند آن‌ها را به حساب معاملاتی منتقل کند تا موجودی کافی برای افزایش سطح مارجین فراهم شود.
فروش سهام: معامله‌گر می‌تواند با فروش تعدادی از سهام خود، نقدینگی مورد نیاز را برای جبران کسری مارجین تأمین کند. این کار می‌تواند تا رسیدن موجودی حساب به سطح مارجین مورد نیاز ادامه یابد.
مدت زمان برای پاسخ به کال مارجین
معمولاً پس از دریافت هشدار کال مارجین از جانب بروکر، معامله‌گر بین دو تا پنج روز فرصت دارد تا به این هشدار پاسخ دهد. این زمان به معامله‌گر اجازه می‌دهد تا به‌سرعت اقدام کند و از بسته شدن موقعیت‌هایش جلوگیری کند.
اقدامات بروکر در صورت عدم پاسخ
اگر سرمایه‌گذار نتواند به هشدار کال مارجین پاسخ دهد، بروکر این حق را دارد که بدون تأیید سرمایه‌گذار، اقدام به فروش خودکار برخی از دارایی‌ها کند تا کسری مارجین را جبران کند. این ممکن است به‌طور ناخواسته برخی از موقعیت‌های سرمایه‌گذار را ببندد.
بروکر در هنگام انجام این تراکنش‌های فروش ممکن است کمیسیونی از سرمایه‌گذار دریافت کند. سرمایه‌گذار به‌طور کامل مسئول هرگونه ضرر و زیان حاصل از فروش خودکار دارایی‌ها توسط بروکر است. این می‌تواند به‌طور قابل توجهی بر دارایی های او تأثیر بگذارد.
برای جلوگیری از وضعیت کال مارجین، معامله‌گران باید با دقت به مدیریت ریسک و مراقبت از سطح مارجین خود توجه کنند. در صورت بروز این موقعیت، اقدام سریع و مؤثر می‌تواند از ضررهای بیشتر و بسته شدن ناخواسته موقعیت‌ها جلوگیری کند. همیشه توصیه میشود که سرمایه‌گذاران در زمان مدیریت موقعیت‌های خود دقت کافی داشته باشند و از مشاوره های مالی بهره ببرند.
یک مثال از کال مارجین در فارکس
کال مارجین نشان‌دهنده وضعیت مالی یک معامله‌گر در بازارهای مالی است، به‌خصوص در شرایطی که از اهرم یا لوریج استفاده میشود. برای درک بهتر این موضوع، بیایید مثالی عملی را بررسی کنیم:
فرض کنید شما10,000 دلار به حساب معاملاتی خود واریز کرده‌اید.
شما تصمیم می‌گیرید تا از یک اهرم۲ (با وام‌گیری 10,000 دلار دیگر) استفاده کنید. این بدان معنی است که شما اکنون قدرت خرید20,000 دلار را دارید.
وضعیت ضرر: فرض کنید در حین معاملات، بازار به ضرر شما تغییر می‌کند و حاشیه سود شما به30- میرسد. در این مرحله، شما وارد مناطق ریسک شده‌اید، به این معنی که ضرر شما شروع به تأثیرگذاری بر موجودی حساب شما کرده است.
4حد ضرر برای کال مارجین: اگر ضرر شما به70 درصد برسد یعنی موجودی شما کاهش یافته و به مرز کال مارجین نزدیک میشود. برای مثال اگر دارایی شما که در نظر گرفته‌اید20,000 دلار باشد و 70 درصد کاهش یابد، موجودی شما به6,000 دلار میرسد.
برای اینکه بفهمیم چه زمانی کال مارجین اتفاق می‌افتد، باید به این نکته توجه کنیم که اگر موجودی حساب شما به حدود 19999 دلار در ضرر برسد، در آن صورت کال مارجین خواهید شد. این به این معناست که موجودی شما به حداقل سطح مورد نیاز برای حفظ موقعیت‌های باز نرسیده و شما باید به بروکر خود اطلاع دهید یا اقداماتی انجام دهید تا از بسته شدن خودکار موقعیت‌ها جلوگیری کنید.
نحوه جلوگیری از بروز کال مارجین
کال مارجین، وضعیتی است که در آن حساب معاملاتی شما به حداقل سطح مارجین کاهش می‌یابد و بروکر مجبور است اقدام به فروش خودکار دارایی‌ها کند. برای جلوگیری از این وضعیت، رعایت برخی اصول و راهکارها ضروری است. در ادامه، به تفصیل نحوه جلوگیری از بروز کال مارجین بررسی میشود.
ارزیابی نیاز به حساب مارجین: قبل از هر چیز، مهم است که تعیین کنید آیا واقعاً به استفاده از مارجین نیاز دارید یا خیر. بسیاری از سرمایه‌گذاران می‌توانند بازدهی مطلوبی را بدون استفاده از مارجین کسب کنند. اگرچه استفاده از مارجین می‌تواند سود بالقوه را افزایش دهد اما همچنین ریسک را نیز بالا می‌برد. بنابراین در صورت عدم نیاز، بهتر است از مارجین استفاده نشود
نگه‌داری وجوه نقد: همواره باید مقداری پول نقد در دسترس داشته باشید تا به محض نیاز به واریز به حساب مارجین، بتوانید سریعاً اقدام کنید. بهترین راه این است که این وجوه را در همان حساب کارگزاری خود نگه دارید تا دسترسی به آن ساده باشد.
تنوع سازی در دارایی‌ها: با تنوع‌سازی در دارایی‌هایی که سرمایه‌گذاری می‌کنید، می‌توانید خطرات را کاهش دهید. سرمایه‌گذاری بر روی دسته‌های مختلف دارایی (مانند سهام، اوراق قرضه، مواد اولیه و غیره) باعث میشود که در شرایط منفی بازار، برخی از دارایی‌ها ممکن است پوشش‌دهنده ضررهای ناشی از دیگر دارایی‌ها باشند.
نظارت منظم بر موقعیت‌های معاملاتی: ئباید به‌طور منظم وضعیت حساب خود را، از جمله میزان مارجین، موقعیت‌های باز و مقدار دارایی‌ها بررسی کنید. این کار به شما اجازه می‌دهد تا وضعیت مالی خود را به‌طور دقیق‌تر زیر نظر داشته باشید و از بروز مشکلات جلوگیری کنید.
ایجاد هشدار: می‌توانید برای خود یک هشدار سفارشی تعریف کنید که در صورتی که موجودی حساب به سطح مشخصی رسید، به‌طور خودکار به شما اطلاع دهد. این به شما کمک می‌کند تا اقدام سریع‌تری برای واریز وجوه یا کاهش ریسک انجام دهید.
استفاده از اهرم پایین‌تر: یکی از راه‌های مؤثر برای کاهش احتمال ورود به وضعیت کال مارجین استفاده از اهرم پایین‌تر است. اهرم پایین‌تر به معنای این است که شما کمتر از دارایی‌های خود وام می‌گیرید و در نتیجه ریسک کم‌تری دارید.
تنظیم حد ضرر: معامله‌گران باید حد ضرر (Stop Loss) را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که در صورت وقوع یک تغییر ناگهانی، بیش از حد مجاز (مثلاً ۲ درصد) از دارایی‌های خود را از دست ندهند. این سیستم به شما کمک می‌کند تا زیان‌های بزرگ را محدود کنید و از تخلیه سریع حساب خود جلوگیری نمایید.
با رعایت این راهکارها، سرمایه‌گذاران می‌توانند از حساب مارجین خود محافظت کرده و از بروز کال مارجین جلوگیری کنند. مدیریت مناسب ریسک، تنوع در دارایی‌ها و نظارت بر وضعیت حساب، به‌طور قابل توجهی می‌تواند به حفظ سرمایه و کاهش خطرات ناشی از نوسانات بازار کمک کند. همچنین ایجاد یک استراتژی معاملاتی مؤثر و تحلیل بازار می‌تواند به شما در اتخاذ تصمیمات بهتر کمک کند.
انواع وضعیت حساب در بازار معاملات آتی
در بازار معاملات آتی، وضعیت حساب معامله‌گران عمدتاً به سه دسته تقسیم میشود. شناخت این دسته‌ها برای هر معامله‌گر ضروری است تا بتواند بهتر مدیریت ریسک و سرمایه‌گذاری خود را انجام دهد. در ادامه، به تفصیل هر یک از این وضعیت‌ها پرداخته میشود:
وضعیت نرمال (Normal Status): این وضعیت زمانی به وجود می‌آید که معاملات شما در بازار به سود معقولی برسد. به عبارتی پس از کسر کارمزدها، سرمایه شما از وجه تضمین اولیه که برای شروع معاملات تأمین کرده‌اید، بیشتر است.
سرمایه‌گذاری در این حالت پایدار است و معامله‌گر می‌تواند به انجام معاملات ادامه دهد.
وضعیت نرمال نشان‌دهنده این است که معاملات به درستی مدیریت شده‌اند و ریسک‌ها به خوبی کنترل شده‌اند.
- وضعیت درخطر (At Risk):
وضعیت ریسک زمانی به وجود می‌آید که سرمایه شما به کمتر از وجه تضمین اولیه برسد اما هنوز بالای۷۰ درصد از آن باشد. در این حالت، معاملات شما ضرر کرده‌اند و باید مراقب باشید که وضعیت بدتر نشود.
در این وضعیت، سرمایه‌گذار باید به دقت مدیریت ریسک خود را انجام دهد. در غیر این صورت، ممکن است به شرایط کال مارجین منتقل شود.
این وضعیت هشداردهنده برای معامله‌گر است و نیاز به توجه فوری و اقدامات اصلاحی دارد.
- وضعیت کال مارجین (Call Margin):
این وضعیت هنگامی اتفاق می‌افتد که ضررهای شما به حدی برسد که سرمایه شما در حساب معاملاتی کمتر از۷۰ درصد وجه تضمین اولیه شود. حتی اگر میزان سرمایه شما تنها۱ ریال کمتر از۷۰ درصد باشد، حساب شما به حالت کال مارجین وارد خواهد شد.
در این وضعیت، بروکر ممکن است بخواهد که سرمایه‌گذار مبلغ اضافی به حساب واریز کند تا وضعیت حساب به حالت نرمال بازگردد.
در صورت عدم واریز وجوه یا اصلاح وضعیت، ممکن است بروکر اقدام به فروش خودکار دارایی‌ها کند تا زیان‌های بیشتر جلوگیری کند.
شناخت وضعیت های مختلف حساب در بازار معاملات آتی از آن جهت اهمیت دارد که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با آگاهی بیشتری از وضعیت‌های مالی و ریسک‌های موجود، تصمیم‌های بهتری اتخاذ کنند. معامله‌گران باید دائماً وضعیت حساب خود را تحت نظر داشته باشند و در صورت ورود به وضعیت درخطر یا کال مارجین، فوراً اقداماتی را برای بهبود وضعیت حساب خود انجام دهند.
تفاوت لیکوئید شدن و کال مارجین
به‌طور کلی، “کال مارجین” و “لیکویید شدن” هر دو مرتبط با زمان‌هایی هستند که سرمایه‌گذاران در معاملات اهرم دار با مشکلات مالی مواجه می‌شوند اما این دو اصطلاح مفاهیم متفاوتی دارند.
کال مارجین (Margin Call)
کال مارجین به زمانی اتفاق می‌افتد که موجودی حساب معاملاتی شما به حد مشخصی کاهش پیدا کند و به بروکر به شما اطلاع می‌دهد که شما باید اقدام به واریز وجه اضافی کنید یا پوزیشن‌هایتان را ببندید.
هدف کال مارجین، جلوگیری از خطرات بیشتر زیان‌ها است. این اخطار به شما هشدار می‌دهد که وضعیت حسابتان در حال بدتر شدن است و شما باید اقداماتی برای اصلاح وضع خود انجام دهید.
شما معمولاً این فرصت را دارید که قبل از اینکه حساب شما به لیکویید شدن برسد، اقدام کنید و موجودی خود را افزایش دهید یا پوزیشن‌های خود را ببندید.
لیکوئید شدن (Liquidation)
لیکوئید شدن به معنای بسته شدن اجباری پوزیشن‌های شما توسط صرافی است. این اتفاق وقتی می‌افتد که موجودی حساب شما به حد خطرناکی کاهش یابد و بروکر برای محافظت از خود و اعتبار خود، اقدام به بستن پوزیشن‌های شما می‌کند که در صرافی های ارز های دیجیتال اتفاق می افتد.
در صورت لیکوئید شدن، دارایی‌های شما که در پوزیشن‌ها وجود دارند، به صفر می‌رسند و شما دیگر کنترل آن‌ها را نخواهید داشت.
این فرآیند به معنای این است که شما نتوانسته اید به کال مارجین پاسخ دهید و بروکر به‌صورت خودکار برای محدود کردن زیان‌های خود وارد عمل میشود.
در نهایت، تفاوت اصلی بین کال مارجین و لیکوئید شدن در این است که کال مارجین یک هشدار قبل از اقدام است که فرصتی برای اصلاح وضعیت فراهم می‌آورد، در حالی که لیکوئید شدن به معنای بسته شدن خودکار پوزیشن‌ها به دلیل عدم پاسخ به هشدار کال مارجین است. این دو اصطلاح در معاملات اهرم‌دار و بازارهای فیوچرز رایج هستند و در معاملات اسپات چنین خطراتی وجود ندارد.
برای خلاصه
کال مارجین زمانی اتفاق می‌افتد که موجودی حساب شما به حداقل مقدار مورد نیاز برسد.
ضررهای سنگین می‌تواند منجر به کال مارجین شود و معامله‌گران باید با دقت به این موضوع توجه داشته باشند.
اقدام مناسب در شرایط کال مارجین می‌تواند از بسته شدن ناخواسته معاملات جلوگیری کند.
نتیجه گیری
در بازارهای مالی مانند فارکس، معاملات به صورت اهرم‌دار انجام میشود که به معامله‌گران امکان می‌دهد با سرمایه‌ی کم‌تری پوزیشن‌هایی بزرگ‌تر باز کنند. اگر مدیریت سرمایه به‌درستی انجام نشود، کال مارجین رخ می‌دهد. کال مارجین به‌عنوان یک پیام اخطار کسری بودجه عمل می‌کند و معامله‌گران را ملزم می‌کند که موجودی حساب خود را با واریز پول یا فروش دارایی‌ها افزایش دهند. درک صحیح این اصطلاحات به معامله‌گران کمک می‌کند تا معاملات خود را بهتر مدیریت کنند و از ورود به زیان‌های بزرگ جلوگیری نمایند.
