سنتیمنت بازار به احساسات و نگرش کلی خریداران و فروشندگان در بازار اشاره دارد و می‌تواند تأثیر زیادی بر قیمت‌ها و رفتار معامله‌گران داشته باشد. این مفهوم به‌عنوان ابزاری برای تحلیل بازار استفاده می‌شود و می‌تواند تحت تأثیر اخبار، رویدادها و حرکات قیمت قرار گیرد. در این مطلب، به بررسی سنتیمنت بازار و عوامل مؤثر در اندازه‌گیری آن خواهیم پرداخت پس اگر واقعاً می‌خواهید بدانید تحلیل سنتیمنتال چیست و چه کاربردی دارد این محتوا از آکادمی شمسیان را تا انتها مطالعه کنید.
سنتیمنتال چیست و چه کاربردی دارد
در ابتدا به مفهوم سنتیمنت میپردارزیم: سنتیمنت بازار به احساسات و روانشناسی کلی سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی اشاره دارد. این مفهوم بر تأثیر احساساتی مانند ترس، طمع و حرص بر روند قیمت یک دارایی تأکید می‌کند. وقتی احساسات مثبت در بازار حاکم می‌شود، سرمایه‌گذاران بیشتر تمایل به خرید پیدا می‌کنند و این باعث افزایش قیمت‌ها و شکل‌گیری بازارهای صعودی می‌شود. برعکس، زمانی که احساسات منفی غالب می‌شوند، تمایل به خرید کاهش می‌یابد و این منجر به افت قیمت‌ها و ایجاد بازارهای نزولی می‌شود. احساسات بازار معمولاً از طریق تغییرات قیمت و فعالیت‌های معاملاتی قابل مشاهده است و می‌توان آن را به‌عنوان یک نوع روانشناسی جمعی در نظر گرفت. به‌طور کلی و به صورت بدیهی افزایش قیمت‌ها نشان می‌دهد که احساسات مثبت و روند صعودی است، در حالی که کاهش قیمت‌ها نشان می‌دهد که احساسات منفی و روند نزولی است.
مفهوم تحلیل سنتیمنتال
تحلیل سنتیمنتال یا (Sentiment analysis) به بررسی احساسات و نگرش‌های سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در بازارهای مالی اشاره دارد. این نوع تحلیل به ما کمک می‌کند تا احساسات مثبت، منفی و خنثی را شناسایی کنیم و در نهایت به پیش‌بینی روند صعودی یا نزولی بازار در آینده بپردازیم. رفتار و احساسات سرمایه‌گذاران به عنوان عوامل کلیدی در شکل‌گیری روند بازار و قیمت‌ها عمل می‌کنند.
تحلیل سنتیمنتال یکی از روش‌های اصلی تحلیل بازار است که به همراه تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال برای پیش‌بینی رفتار بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تحلیل به تریدرها و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا یک دید کلی نسبت به وضعیت آینده بازار داشته باشند و بر اساس آن تصمیم‌گیری کنند.
احساسات بازار که به «احساس سرمایه گذار» نیز معروف است، همیشه بر اساس اصول بنیادی نیست. بسیاری از معامله گران و تکنیکالیست‌ها به احساسات بازار تکیه می‌کنند زیرا این احساسات می‌توانند بر شاخص‌های فنی که برای اندازه گیری و کسب سود از حرکات کوتاه مدت قیمت استفاده می‌شوند، تأثیر بگذارند. به عنوان مثال اگر احساسات بازار به شدت مثبت باشد و همه در حال خرید دارایی‌ها باشند، یک تریدر می‌تواند این را نشانه‌ای برای فروش دارایی‌های خود بداند چرا که ممکن است بازار به زودی دچار اصلاح شود.
بازارسرمایه‌گذاران معمولاً احساسات بازار را به دو دسته نزولی و صعودی تقسیم می‌کنند. زمانی که کنترل بازار در دست خرس‌ها (معامله‌گران نزولی) باشد، قیمت‌ها در حال کاهش است و برعکس، زمانی که گاوها (معامله‌گران صعودی) کنترل بازار را به عهده دارند، قیمت‌ها در حال افزایش است.
احساسات بازار می‌تواند به شدت بر رفتار قیمت‌ها تأثیر بگذارد و به همین دلیل، ارزش ذاتی یک دارایی ممکن است با ارزش بازار آن همخوانی نداشته باشد. به بیان دیگر، احساسات و عواطف سرمایه گذاران می‌تواند باعث ایجاد نوساناتی شود که حتی با عملکرد واقعی یک دارایی مطابقت ندارد.
برخی از سرمایه‌گذاران از شناسایی دارایی هایی که بیش از حد یا کمتر از ارزش ذاتی خود ارزش گذاری شده‌اند، سود می‌برند. این سرمایه‌گذاران معمولاً از شاخص‌های مختلف برای اندازه گیری احساسات بازار استفاده می‌کنند تا بهترین دارایی‌ها را برای معامله انتخاب کنند.
کاربردهای تحلیل سنتیمنتال
تحلیل سنتیمنتال (Sentiment Analysis) یکی از ابزارهای مهم در بازارهای مالی، به ویژه در معاملات ارزهای دیجیتال و فارکس است. این نوع تحلیل به شناسایی و ارزیابی احساسات و رفتارهای جمعی سرمایه‌گذاران و تریدرها می‌پردازد. در ادامه به بررسی اهمیت تحلیل سنتیمنتال و دلایل کاربرد آن می‌پردازیم:
- فهم رفتار بازار: بیشتر تریدرها تحت تأثیر احساسات و هیجانات قرار دارند. تحلیل سنتیمنتال می‌تواند به شما در درک تمایلات غالب در بازار کمک کند، به‌ویژه در شرایط نوسانی و پرهیجان.
- شناسایی نقاط ورود و خروج: با تحلیل احساسات بازار، می‌توان بهترین زمان‌ها برای ورود به معاملات و خروج از آن‌ها را شناسایی کرد. این امر م.ی‌تواند به حداقل رساندن ریسک و حداکثر کردن سود کمک کند.
- تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر: وقتی به‌جای اتخاذ تصمیمات impulsive (لحظه‌ای) از روی احساس، به احساسات جمعی و روندهای بازار توجه می‌کنید، می‌توانید تصمیمات منطقی‌تری بگیرید.
- کاهش ریسک: با فهم بهتر احساسات حاکم بر بازار، می‌توانید از رفتارهای هیجانی و ناگهانی پرهیز کرده و ریسک‌های غیرضروری را کاهش دهید.
- تناقض‌گویی بازار: بازار ممکن است در برخی مواقع به‌طور نامعقول واکنش نشان دهد. تحلیل سنتیمنتال به شما کمک می‌کند تا این تناقض‌ها را شناسایی کنید و از آن‌ها بهره‌برداری کنید.
نحوه خواندن احساسات بازار
خواندن احساسات بازار یکی از چالش های اصلی در تحلیل مالی و سرمایه‌گذاری است. با اینکه اندازه گیری دقیق نظرات و روانشناسی سرمایه‌گذاران غیرممکن است اما ابزارها و شاخص‌های متنوعی وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند تا احساسات بازار را بهتر درک کنید. در این راستا، دو ابزار کلیدی وجود دارند که عبارتند از:
حجم (Volume)
حجم معاملات یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها در تحلیل احساسات بازار است. این شاخص نشان‌دهنده تعداد دارایی‌هایی است که در یک بازه زمانی خاص خرید و فروش شده‌اند. اگر قیمت یک دارایی در حال افزایش باشد و حجم معاملات نیز به شدت افزایش یابد، این می‌تواند نشان‌دهنده احساس مثبت و اعتماد در بازار باشد.
برعکس اگر قیمت در حال افزایش باشد اما حجم رو به کاهش باشد، می‌تواند به این معنا باشد که این صعود پایدار نیست و احساسات بازار در حال تضعیف است.
تعهد معامله‌گران (COT)
گزارش تعهد معامله‌گران (Commitment of Traders – COT) یکی از موارد و معیارهای نسبتا مهم برای بررسی احساسات مارکت و به ویژه در بازارهای آتی و فارکس است. این گزارش توسط کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) هر هفته منتشر می‌شود.
ساختار گزارش COT
معامله‌گران تجاری: کسانی که به طور فعال در معاملات تجاری شرکت دارند و معمولاً مواضع خود را برای حفاظت از محصولات یا کالاهای خود اتخاذ می‌کنند.
معامله‌گران غیرتجاری: کسانی که به دنبال سود خالص از تغییرات قیمت هستند و غالباً به عنوان سفته‌بازان شناخته می‌شوند.
غیرقابل گزارش: این گروه شامل معامله‌گران خرد و کوچک است که به راحتی قابل ردیابی نیستند.
تحلیل داده‌های COT: با بررسی مواضع هر یک از این گروه‌ها، می‌توان روند عمومی بازار را پیش‌بینی کرد. به عنوان مثال:
اگر گروه تجاری به شدت در موقعیت فروش قرار دارند (short)، این نشان‌دهنده احساسات منفی نسبت به بازار است.
اگر گروه غیرتجاری سرمایه‌گذاری زیادی روی خرید (long) داشته باشند، این ممکن است نشان‌دهنده احساسات مثبت باشد.
مثال از تحلیل سنتیمنتال در بازار
به عنوان نمونه، یکی از شرایط بارز تحلیل سنتیمنتال، ترند شدن یک موضوع خاص در فضای مجازی است مثلاً انتشار اخباری از قبیل تعیین سقف قیمتی برای یک کالا. در این موقعیت، معامله‌گران (تریدرها) سعی می‌کنند نقاط بازگشتی قیمت را شناسایی کنند. نقاط بازگشتی نقاطی هستند که قیمت یک دارایی ممکن است از آنجا تغییر مسیر دهد. تریدرها با تحلیل چارت قیمت‌ها و حجم معاملات، می‌توانند تشخیص دهند که آیا سایر معامله‌گران قصد فروش دارند یا خیر.
حالت گاوی (Bullish): اگر قیمت پس از رسیدن به نقاط بازگشتی، به سمت بالا حرکت کند، این نشان‌دهنده یک روند صعودی است که معمولاً بهترین زمان برای خرید معرفی می‌شود.
حالت خرسی (Bearish): اگر قیمت به سمت پایین حرکت کند و نقاط بازگشتی را بشکند، این نشان‌دهنده یک روند نزولی است و در این شرایط، معامله‌گران معمولاً باید سریعاً دارایی‌های خود را بفروشند.
به طور کلی، تحلیل سنتیمنتال به معامله‌گران کمک می‌کند تا با توجه به احساسات و رفتارهای بازار، تصمیمات بهتری در مورد خرید و فروش بگیرند.
اندیکاتورهای مناسب تحلیل سنتیمنتال
تحلیل سنتیمنتال به بررسی احساسات و نگرش‌های بازار با استفاده از شاخص‌ها و اندیکاتور های مختلف کمک می‌کند. در این راستا، چندین اندیکاتور معتبر وجود دارد که می‌توانند به تحلیلگران در درک بهتر وضعیت بازار یاری کنند. از جمله این اندیکاتورها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
شاخص نوسانات (VIX)
شاخص VIX که به عنوان شاخص نوسانات نیز شناخته می‌شود، به طور عمده تحت تأثیر قیمت معاملات آپشن قرار دارد. این شاخص نمایانگر انتظارات بازار از نوسانات قیمت در۳۰ روز آینده است. با افزایش VIX، انتظار می‌رود که نوسانات بیشتری در بازار وجود داشته باشد، به این معنی که سرمایه‌گذاران احساس نیاز به محافظت در برابر ریسک دارند.
معامله‌گران می‌توانند از میانگین‌های متحرک برای شناسایی روندهای VIX استفاده کنند. به عنوان مثال اگر VIX از میانگین متحرک خود بالاتر برود، ممکن است نشانه‌ای از افزایش ترس در بازار باشد.
شاخص High-Low
شاخص High-Low یکی از ابزارهای مفیدی برای ارزیابی سنتیمنت بازار است که به صورت زیر محاسبه می‌شود:
این شاخص از مقایسه تعداد سهام که به بالاترین قیمت‌های۵۲ هفته اخیر دست یافته‌اند با تعداد سهام که به پایین‌ترین قیمت در همین بازه زمانی رسیده‌اند، به دست می‌آید.
اگر تعداد بیشتری از سهام به سمت قیمت‌های پایین‌تر۵۲ هفته اخیر حرکت کنند (مثلاً۳۰ سهام)، این ممکن است نشان‌دهنده یک بازار نزولی باشد.
برعکس، اگر۷۰ یا بیشتر از سهام به حداکثر قیمت‌های۵۲ هفته اخیر دست یافته باشند، نشانه‌ای از بازار صعودی است.
شاخص درصد صعودی (BPI)
شاخص BPI (Bullish Percent Index) به ارزیابی روندهای صعودی در بازار کمک می‌کند:
این شاخص به نسبت تعداد معاملات با الگوی روند صعودی به کل معاملات در بازار اختصاص دارد.
اگر BPIAround به 50 درصد برسد، نشان‌دهنده بازار خنثی است.
اگر BPI به۸۰ درصد یا بیشتر برسد، به معنای خوش‌بینی بالای سرمایه‌گذاران و احتمال اشباع خرید است.
در مقابل اگر BPI به۲۰ درصد یا کمتر برسد، احساسات منفی را نشان می‌دهد و احتمال اشباع فروش است.
میانگین متحرک (MA)
یکی از ابزارهای اصلی استفاده شده توسط معامله‌گران برای تحلیل روند بازار است، میانگین متحرک به محاسبه میانگین قیمت یک دارایی بر اساس دوره‌های خاص (معمولاً۵۰ روزه یا۲۰۰ روزه) پرداخته و به شناختن روند کلی بازار کمک فراوانی می‌کند.
اگر میانگین متحرک۵۰ روزه بالاتر از میانگین۲۰۰ روزه باشد، این نشان‌دهنده یک روند صعودی است.
بالعکس اگر میانگین۵۰ روزه پایین‌تر از۲۰۰ روزه باشد، بازار به سمت نزولی شدن حرکت می‌کند.
شاخص ترس و طمع در تحلیل سنتیمنتال
شاخص ترس و طمع (Fear and Greed Index) یکی از ابزارهای مهم در تحلیل سنتیمنتال بازار است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا احساسات عمومی جامعه نسبت به بازار را سنجش کنند. این شاخص به نوسانات بین صفر تا صد می‌پردازد و نشان‌دهنده وضعیت روانی سرمایه‌گذاران است.
ویژگی‌های شاخص ترس و طمع
نزدیک به صفر: هنگامی که این شاخص نزدیک به صفر است، به معنی ترس شدید در بازار است. در این حالت، بسیاری از سرمایه‌گذاران نگرانند و تمایل به فروش دارایی‌های خود دارند، حتی اگر قیمت‌ها پایین باشد.
نزدیک به صد: هنگامیکه شاخص به سمت عدد100 حرکت می‌کند، این نشان‌دهنده طمع زیادی در بازار است. سرمایه‌گذاران با شوق و حرص بیشتری می‌خواهند دارایی خریداری کنند و کمتر تمایل به فروش دارند.
شاخص ترس و طمع به پارامترهای متنوعی تکیه می‌کند که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
شبکه‌های اجتماعی: میزان بحث و گفت‌وگو در مورد بازارهای مالی در پلتفرم‌هایی چون توییتر
حجم معاملات روزانه: میزان خرید و فروش در بازار
جستجوهای اینترنتی: میزان جستجوها در مرورگرهای متنوع مانند گوگل نیز در شاخص ترس و طمع تأثیر فراوانی می‌گذارد.
اهمیت و محدودیت‌ها
این شاخص می‌تواند به تحلیلگران کمک کند تا بتوانند نقاط قوت و ضعف بازار را شناسایی کنند. به عنوان مثال، تحلیلگران می‌توانند در زمان‌هایی که شاخص نشان‌دهنده طمع شدید است (80 یا90) نسبت به اصلاحات احتمالی محتاط‌تر عمل کنند.
با اینکه شاخص ترس و طمع اطلاعات مفیدی ارائه می‌دهد، سرمایه‌گذاران نباید تنها به آن تکیه کنند. باید دائم به تحلیل‌های تکنیکال، فاندامنتال و سایر ابزارهای تحلیل بازار نیز توجه کنند.
در نتیجه، شاخص ترس و طمع می‌تواند به عنوان یک indicador مفید در ترکیب با دیگر ابزارها به سرمایه‌گذاران کمک کند اما نباید به تنهایی برای تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری استفاده شود.
مقایسه تحلیل سنتیمنتال و تحلیل تکنیکال
تفاوت اصلی بین تحلیل سنتیمنتال و تحلیل تکنیکال در روش‌های مورد استفاده برای پیش‌بینی قیمت دارایی‌ها است:
تحلیل تکنیکال: این روش به بررسی داده‌های تاریخی و نمودارهای قیمتی می‌پردازد. تریدرها از فرمول‌ها و متدهای آمار و ریاضی برای تحلیل روندها و الگوهای حرکتی قیمت استفاده می‌کنند. با توجه به این داده‌ها، آنان قیمت آینده و حرکت بازار را پیش‌بینی می‌کنند.
تحلیل سنتیمنتال: در این رویکرد، تمرکز بر احساسات و رفتار تریدرها است. به جای استفاده از داده‌های تاریخی، تحلیلگران به بررسی تمایلات و واکنش‌های عاطفی فعالان بازار می‌پردازند تا الگوهای قیمتی آینده را پیش‌بینی کنند. در واقع، تحلیل سنتیمنتال بر اساس روانشناسی بازار و واکنش‌های جمعی انجام می‌شود.
مقایسه تحلیل فاندامنتال و تحلیل سنتیمنتال
تحلیل فاندامنتال و تحلیل سنتیمنتال نیز تفاوت‌های واضحی وجود دارد:
تحلیل فاندامنتال: این روش بر اساس تحلیل عوامل بیرونی و اقتصادی برای تعیین ارزش ذاتی دارایی‌ها عمل می‌کند. تحلیلگران فاندامنتال به مقایسه قیمت فعلی دارایی با قیمت واقعی آن می‌پردازند و عوامل اقتصادی، سیاسی و مالی مؤثر بر بازار را مدنظر قرار می‌دهند.
تحلیل سنتیمنتال: برخلاف تحلیل فاندامنتال، در تحلیل سنتیمنتال تنها احساسات و الگوهای رفتاری تریدرها مورد بررسی قرار می‌گیرد. این تحلیل به بررسی روانشناسی بازار و تأثیرات عاطفی بر تصمیمات معاملاتی می‌پردازد و توجهی به عوامل بیرونی و ارزش‌های اقتصادی ندارد.
به طور خلاصه، تحلیل تکنیکال بر داده‌های تاریخی و ریاضی تأکید دارد، تحلیل فاندامنتال به ارزیابی عوامل ذاتی و اقتصادی توجه می‌کند، در حالی که تحلیل سنتیمنتال بر احساسات و رفتار تریدرها متمرکز است. این تفاوت‌ها کمک می‌کند تا تریدرها و تحلیلگران تصمیمات معاملاتی آگاهانه‌تری را اتخاذ کنند.
نتیجه گیری
بازیگران بازارهای مالی، شامل سرمایه‌گذاران و معامله‌گران، تحت تأثیر احساسات و روانشناسی قرار دارند. این احساسات نقش اساسی در تصمیم‌گیری‌ها و روند بازار ایفا می‌کنند. تحلیل سنتیمنتال به تریدرها کمک می‌کند تا زمان مناسب برای انجام معاملات و شناسایی دارایی‌های با پتانسیل رشد را تشخیص دهند. این نوع تحلیل معمولاً در کنار تحلیل فاندامنتال و تکنیکال به کار می‌رود تا نتایج بهتری به دست آید. فاکتورهای متعددی مانند اخبار، احساسات جمعی و رفتار بازار بر احساسات سرمایه‌گذاران تأثیر می‌گذارند که شناخت آن‌ها می‌تواند به ایجاد معاملات موفق‌تر کمک کند.
