در بازار فارکس چه چیزی معامله میشود ؟ به طور مختصر و مفید میتوانیم بگوییم پول در بازار فارکس معامله میشود”. اما به طور کلی تر بازار فارکس (Forex) یا بازار تبادل ارزهای خارجی، مکانی است که در آن ارزهای مختلف به صورت جفت با یکدیگر معامله می‌شوند. رویکرد حاکم در این بازار تبدیل یک ارز به ارز دیگر است، مانند جفت ارز یورو/ دلار (EUR/USD) که ارزش یورو در مقابل دلار را ارزیابی می‌کند. فارکس نه تنها به معاملات جفت ارزها محدود میشود، بلکه شامل دارایی‌های دیگری مانند فلزات گران بها (طلا و نقره)، کالاها (نفت و گاز طبیعی) و شاخص‌های سهام نیز هست. این بازار به معامله گران این امکان را می‌دهد که از نوسانات قیمت برای کسب سود استفاده کنند. برای پاسخ بهتر توجه شمار را به ادامعه مقاله جذب می‌کنیم.
در فارکس چه چیزی ترید میشود
فارکس یا بازار مبادلات ارزی (Foreign Exchange Market) بزرگ ترین بازار مالی جهان است که در آن ارزهای مختلف کشور های جهان با یکدیگر مبادله و معامله می‌شوند که ارزش این معاملات بیش از 7 تریلیون دلار است. یکی از ویژگی های بارز فارکس غیرمتمرکز بودن آن است، به این معنی که هیچ مکان فیزیکی برای انجام معاملات وجود ندارد و همه معاملات به صورت الکترونیکی و از طریق صرافی‌ها و کارگزاران انجام می‌گیرد.
معاملات در این بازار می‌تواند به دلایل مختلفی صورت گیرد، از جمله:
معاملات تجاری یا سرمایه‌گذاری
تسویه‌حساب بین المللی
پوشش ریسک ارزی
در بازار فارکس چیزهای مختلفی نیز معامله میشود که در ادامه به آنها میپردازیم.
جفت ارزها در فارکس معامله می‌شوند
جفت ارزها (Currency Pairs) در بازار فارکس، ترکیبی از دو ارز هستند که در مقابل یکدیگر معامله می‌شوند. جفت ارزها در بازار فارکس عمدتا سه دسته اصلی هست اند:
- جفت ارزهای اصلی (Major) یا ماژور: این جفت ارز ها متعلق به بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان هستند و بیشترین حجم معاملات را دارند. مثلاً، جفت ارز های اصلی شامل EUR/USD (یورو/ دلار)، GBP/USD (پوند/ دلار) و USD/JPY (دلار/ ین) می‌شوند. در این جفت ارزها، دلار آمریکا معمولاً یکی از ارزهای اصلی است.
- جفت ارزهای فرعی (Minor) یا مینور: این جفت ارز ها از دو ارزی تشکیل شده‌اند که هیچ‌کدام از آنها دلار آمریکا نیست. مثال‌هایی از این جفت ارز ها شامل EUR/GBP (یورو/پوند) و GBP/JPY (پوند/ین) هستند.
- جفت ارزهای غیرمعمول (Exotic) یا اگزوتیک: این جفت ارز ها شامل ارز کشورهای در حال توسعه می‌شوند. مثلاً، EUR/TRY (یورو/ لیر ترکیه) یک جفت ارز غیرمعمول به حساب می‌آید که نقدینگی کم‌تری در مقایسه با جفت ارز های اصلی و فرعی دارد.
سهام‌ها (Stocks) در بازار فارکس معامله می‌شوند
در بازار فارکس، امکان معامله سهام شرکت های خارجی نیز وجود دارد، که برای کسانی که از بازار سهام ایران خسته شده‌اند، گزینه‌ای جذاب به حساب می‌آید. شما می‌توانید به راحتی و از داخل ایران، سهام شرکت‌های بزرگ آمریکایی مثل اپل، آمازون، تسلا و گوگل را خرید و فروش کنید و از نوسانات قیمت آنها سود ببرید.
معاملات سهام در فارکس عموماً در قالب قراردادهای CFD (قرارداد برای تفاوت) انجام میشود. به این معنا که شما فقط از تغییرات قیمت سهم هر شرکت بهره‌مند می‌شوید و مالکیتی بر روی خود سهام ندارید.
برخی از نمادهای مهم سهام قابل معامله در فارکس شامل MSFT (سهام شرکت مایکروسافت)، AAPL (سهام شرکت اپل)، AMZN (سهام شرکت آمازون) و GOOG (سهام شرکت گوگل) هستند. این روش به معامله گران اجازه می‌دهد تا از نوسانات قیمت سهام بهره‌برداری کنند بدون اینکه نیاز به خرید مستقیم سهام داشته باشند.
شاخص‌ها در فارکس قابل معامله هستند
در بازار فارکس، امکان معامله روی شاخص ها (Indices) نیز وجود دارد. شاخص‌ها مجموعه‌ای از سهام شرکت های مختلف هستند که معمولاً برای ارزیابی عملکرد یک بازار یا دارایی خاص استفاده می‌شوند. به عبارت دیگر، یک شاخص نشان‌دهنده‌ی ارزش ترکیبی چندین شرکت بورسی یا ارزش یک ارز در برابر ارزهای دیگر است.
به عنوان مثال، Nikkei 225 با نماد NI225، نشان دهند 225 شرکت مهم و برتر در ژاپن است.
از دیگر شاخص‌های معروف می‌توان به S&P 500 ( که عملکرد ۵۰۰ شرکت بزرگ در بورس آمریکا را نشان می‌دهد)
و Dow Jones Industrial Average یا داو جونز (این شاخص عملکرد ۳۰ شرکت برتر بورس آمریکا را نیز نشان می‌دهد) اشاره کرد.
همچنین، شاخص‌های ارزی وجود دارند که عملکرد ارز یک کشور را در برابر ارزهای دیگر می‌سنجند، مانند شاخص دلار با نماد DXY.
تمامی این شاخص‌ها به عددی خاص نسبت داده می‌شوند که روزانه با توجه به عوامل مختلف تغییر می‌کند. این نوسانات قیمت به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که از گران شدن یا کاهش این شاخص‌ها سود ببرند.
اوراق قرضه در فارکس قابل معامله است
در بازار فارکس، امکان خرید و فروش اوراق قرضه (Bonds) وجود دارد. اوراق قرضه اسناد مالی هستند که توسط شرکت های خصوصی و دولت ها به سرمایه گذاران عرضه می‌شوند تا سرمایه‌ی مورد نیاز برای فعالیت‌های خود را تأمین کنند.
سرمایه گذران اوراق قرضه می‌خرند و در عوض، این نهادها متعهد می‌شوند که پس از یک دوره مشخص، مبلغ اوراق را به همراه بهره‌ای که تعیین شده، بازپرداخت کنند. به این ترتیب، اوراق قرضه نوعی وام برای این نهادها محسوب میشود.
از مهم‌ترین اوراق قرضه‌ای که در بازار فارکس معامله میشود، می‌توان به US10Y (اوراق قرضه ۱۰ ساله دولت آمریکا)، CA10Y (اوراق قرضه ۱۰ ساله کانادا) و GB10Y (اوراق قرضه ۱۰ ساله بریتانیا) اشاره کرد.
سرمایه‌گذاران با خرید این اوراق، علاوه بر بازگشت اصل سرمایه، می‌توانند از سودی که به عنوان بهره پرداخت میشود نیز بهره‌مند شوند.
ارزهای دیجیتال در فارکس قابل معامله است
ارزهای دیجیتال (Cryptocurrencies) به عنوان یکی از دارایی های نوین، به سرعت در حال تبدیل شدن به گزینه‌ای محبوب در بازارهای مالی هستند. در حالی که معمولاً این ارزها در صرافی‌های اختصاصی ارز دیجیتال معامله می‌شوند، اما امکان خرید و فروش آنها در بازار فارکس نیز وجود دارد.
در فارکس، معاملات ارزهای دیجیتال به شکل CFD (قرارداد برای تفاوت) انجام میشود. این نوع قرارداد به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که هم از کاهش قیمت رمزارزها و هم از افزایش آنها کسب درآمد کنند. به عبارت دیگر، با استفاده از CFD، معامله‌گران می‌توانند بر روی نوسانات قیمت رمزارزها شرط بندی کنند بدون این که نیاز به خرید واقعی آن ها داشته باشند.
ارزهای دیجیتال قابل معامله در فارکس
علاوه بر بیت کوین، در بازار فارکس می‌توان ارزهای دیجیتال دیگری نیز معامله کرد، از جمله:
اتریوم (ETH): یکی از بزرگ‌ترین ارزهای دیجیتال که به‌خصوص به دلیل قابلیت‌های قراردادهای هوشمند و پلتفرم بلاک‌چین خود شناخته میشود.
لایت کوین (LTC): ارز دیجیتالی که به عنوان “نقره دیجیتال” معروف است و به دلیل سرعت بالای تراکنش‌ها و هزینه‌های پایین، محبوبیت دارد.
ریپل (XRP): این ارز به طور خاص برای تسهیل انتقال پول بین‌المللی طراحی شده و به بانک‌ها و مؤسسات مالی خدمات ارائه می‌دهد.
کالا در فارکس قابل معامله است
در بازار فارکس، کالاها (Commodities) به عنوان یکی از قابلیت‌های سرمایه‌گذاری شناخته می‌شوند و معامله‌گران می‌توانند از نوسانات قیمت انواع مختلف کالاها بهره ببرند. این کالاها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: فلزات گرانبها و کالاهای انرژی
فلزات گرانبها
طلا یکی از پرمعامله‌ترین کالاها در بازار فارکس است که با نماد XAU شناخته میشود. به عنوان یک دارایی ارزشمند، طلا به‌عنوان پناهگاه امن در زمان‌های بی‌ثباتی اقتصادی و نوسانات بازار محبوبیت دارد.
علاوه بر طلا، معاملات روی فلزات گرانبهای دیگری نیز وجود دارد، از جمله:
نقره (XAG): یک فلز قابل معامله پرطرفدار که در صنایع مختلف و به‌عنوان کالای سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مس: که معمولاً به عنوان نمایانگر سلامت اقتصادی دیده میشود.
پالادیوم: فلز قیمتی که عمدتاً در صنعت خودروسازی برای کاتالیست‌ها استفاده میشود.
کالاهای انرژی
کالاهای انرژی به دسته‌ای دیگر از کالاها اشاره دارند که در فارکس مورد معامله قرار می‌گیرند. این دسته شامل:
نفت خام برنت
نفت اوپک
گاز طبیعی
محصولات کشاورزی
علاوه بر فلزات و کالاهای انرژی، کالاهای کشاورزی نیز در بازار فارکس قابل معامله اند. برخی از محصولات کشاورزی در فارکس عبارتند از:
قهوه
شکر
کاکائو
ذرت و گندم
پنبه
انواع معامله در بازار فارکس
معاملات در بازار فارکس به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در زیر به اختصار به توضیح این دسته‌ها میپردازیم:
- آتی ارز (Currency Futures)
قراردادهای آتی ارز توافق‌هایی هستند که در آن قیمت یک ارز مشخص میشود که در تاریخ آینده، ارز دیگری با آن خرید یا فروش خواهد شد. این قراردادها الزامی هستند و در تاریخ انقضا باید مطابق با قیمت تعیین شده انجام شوند. بازار قراردادهای آتی ارز به شدت شفاف است، به این معنا که تمام اطلاعات مربوط به قیمت‌ها و تراکنش‌ها برای عموم قابل دسترسی است.
- آپشن ارز (Currency Options)
آپشن‌های ارز ابزاری مالی هستند که به خریدار این حق را می‌دهند که یک نماد (ارز) را در قیمت و تاریخ معین خرید یا فروش کند. این حق، الزامی برای خرید یا فروش ایجاد نمی‌کند. در مقابل، فروشنده آپشن موظف است که در تاریخ انقضا قرارداد، آن نماد را بخرد یا بفروشد. گزینه‌های ارز عموماً برای محافظت در برابر تغییرات نامطلوب نرخ ارز استفاده می‌شوند.
- ETF (Exchange-Traded Funds)
ETFها ترکیبی از چند ارز هستند که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند بدون انجام معاملات متعدد، در بازار فارکس شرکت کنند. مؤسسات مالی ارزها را ذخیره کرده و به صورت سهم های قابل معامله در بورس عرضه میکنند. این ابزارها به صورت غیرفعال مدیریت می‌شوند و سرمایه‌گذاران می‌توانند آنها را مشابه سهام شرکت‌ها خریداری کنند. معاملات ETF معمولاً در ساعات اداری انجام میشود و ممکن است شامل کمیسیون باشد.
- معاملات Spot
معاملات لحظه‌ای (Spot) به خرید یا فروش ارزها برای تحویل فوری (معمولاً در دو روز کاری) اشاره دارد. در این‌گونه معاملات، نرخ تبادل بر اساس نرخ لحظه‌ای ارز اعمال میشود. این نوع معاملات معمولاً بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند و شامل تحویل فیزیکی ارز یا کالا می‌شوند.
- معاملات CFD (Contract for Difference)
CFDها قرارداد هایی هستند که به معامله گران اجازه می‌دهند بدون خرید دارایی واقعی، بر اساس پیش بینی اختلاف قیمت بین خرید و فروش سود کنند یا متضرر شوند. گفتنی است در این نوع معاملات مالیکیت حقیقی وجود ندارد و معامله گران تنها بر اساس تغیررات در قیمت ها فعالیت میکنند.
انواع معامله گر در بازار فارکس
در بازار فارکس، انواع معامله گران بر اساس استراتژی‌ها و سبک‌های معاملاتی مختلف تقسیم بندی می‌شوند. هر معامله‌گر باید بر اساس اهداف و مهارت‌های خود یکی از این سبک‌ها را انتخاب کند. در زیر به توضیح چهار نوع معامله گر رایج در بازار فارکس میپردازیم:
- تریدهای روزانه (Day Traders)
تریدرهای روزانه به معاملات خود در طول یک روز تخصیص می‌دهند و همه معاملات را قبل از بسته شدن بازار خاتمه می‌دهند. هدف آنها کسب سود از نوسانات کوتاه مدت قیمت هاست. تریدهای روزانه معمولاً در تایم فریم‌های 15 یا 30 دقیقه‌ای معامله میکنند و به همین دلیل عدم قرار دادن معاملات در شب، از خطر گپ‌های ناگهانی در امان هستند. این نوع معامله‌گران معمولاً آرامش بیشتری دارند و راحت‌تر می‌توانند کنترل معاملات خود را در دست بگیرند.
- اسکلپر (Scalpers)
اسکالپر ها معامله‌گران بسیار سریعی هستند که هر معامله را فقط برای چند دقیقه باز نگه می‌دارند. هدف آنها بهره برداری از نوسانات کوچک و سریع بازار است. این دسته از معامله‌گران معمولاً در زمان‌های اوج فعالیت بازار (مانند ساعات کاری آمریکا و لندن) فعالیت میکنند و عمدتاً با کسب سود 5 تا 15 پیپ از معاملات خارج می‌شوند. مزیت این روش، امکان ایجاد تعداد زیادی از معاملات در روز و درآمدهای متراکم از سودهای کوچک است.
- پوزیشن تریدر (Position Traders)
پوزیشن تریدرها معمولاً رویکرد بلند مدتی دارند و معاملات خود را برای هفته‌ها یا حتی ماه ها باز نگه می‌دارند. آنها بیشتر بر اساس تحلیل‌های بنیادی و شرایط اقتصادی اقدام به خرید یا فروش میکنند. سود این افراد می‌تواند از چند صد پیپ تا چند هزار پیپ متغیر باشد و به‌طور کلی به حساب‌های با مبالغ بالا نیاز دارند. این دسته از معامله‌گران عموماً از تایم‌فریم‌های هفتگی و ماهانه برای تحلیل استفاده میکنند.
- سوئینگ تریدر (Swing Traders)
سوئینگ تریدرها به دنبال سود از نوسانات بلندمدت‌تر بازار هستند و معمولاً معاملات خود را از چند ساعت تا چند روز نگه می‌دارند. تحلیل تکنیکال و شناخت الگوهای قیمتی برای آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. این معامله‌گران اخبار و رویدادهای اقتصادی که می‌توانند تأثیر مستقیم بر بازار داشته باشند را نیز زیر نظر دارند. تایم فریم های مورد استفاده معمولاً بین یک ساعت تا روزانه است.
این دسته‌بندی‌ها هر کدام ویژگی‌ها و استراتژی‌های خاص خود را دارند و موفقیت در هر کدام نیازمند دانش، تجربه و انضباط معاملاتی است.
نتیجه گیری
در بازار فارکس، اصلی‌ترین دارایی‌هایی که معامله می‌شوند، جفت ارزها هستند. از میان این جفت ارزها، یورو/ دلار (EUR/USD) به عنوان پرمعامله ترین جفت ارز شناخته میشود. علاوه بر جفت ارزها، دارایی‌های دیگری نیز در فارکس قابل معامله‌اند:
سهام شرکت‌های خارجی
اوراق قرضه
کالاها
شاخص‌ها
ارزهای دیجیتال
نکته مهم این است که دارایی‌های قابل معامله به بروکر شما وابسته اند و تمامی بروکرها از تمامی ابزارهای مالی پشتیبانی نمی‌کنند. بنابراین، ممکن است برخی از دارایی‌ها مانند ارزهای دیجیتال در یک بروکر موجود نباشند در حالی که امکان معامله سایر دارایی‌ها وجود دارد.
