در دهه‌های اخیر، پیشرفت‌های تکنولوژی تأثیر عمیقی بر زندگی انسان‌ها و صنایع مختلف گذاشته است. یکی از نوآوری‌های مهم، تکنولوژی بلاکچین است که امکان ثبت و انتقال امن تراکنش‌ها را فراهم می‌کند. به دلیل ویژگی‌های غیرمتمرکز و امنیت بالا، این تکنولوژی در بهبود فرآیندهای مالی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از حوزه‌های تأثیرگذار بلاکچین، بازار فارکس (Forex) است که به دلیل شفافیت و کاهش هزینه‌های معاملاتی از این تکنولوژی بهره‌برداری می‌کند. در این مقاله از آکادمی شمسیان به این موضوع می‌پردازیم که بلاک چین چه تاثیری بر فارکس دارد و در آینده قرار است چه تغییراتی بر معاملات فارکس بگذارد.
بلاک چین چیست؟
بلاکچین، به معنای زنجیره‌ای از بلوک‌ها، یک فناوری نسبتاً مدرن است که امکان ثبت و ذخیره داده‌ها در ساختاری توزیع‌شده را فراهم می‌کند. در این سیستم، داده‌ها در بلوک‌هایی ذخیره می‌شوند و این بلوک‌ها با یکدیگر به صورت متصل زنجیره‌ای تشکیل می‌دهند. هر بلوک در شبکه شامل یک هش رمزنگاری مخصوص به خود است. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که داده‌ها به طور دائمی و غیرقابل تغییر روی بلاکچین ثبت شوند و امنیت آن‌ها تضمین گردد.
برای درک بهتر بلاکچین، باید مفهوم بلوک را بررسی کنیم. بلوک یک پایگاه داده توزیع‌شده است که لیستی از داده‌های مرتب‌شده را ذخیره می‌کند. با استفاده از تکنیک‌های رمزنگاری، این بلوک‌ها به هم متصل می‌شوند تا یک زنجیره تشکیل شود. یکی از ویژگی‌های کلیدی بلاکچین مقاومت در برابر هک است. برای دسترسی به داده‌های یک بلاک، هکر باید تمام بلوک‌های قبلی را همزمان هک کند که به علت ساختار غیرمتمرکز بلاکچین، این امر تقریباً غیرممکن است. بنابراین داده‌های ذخیره شده در هر بلاک به سادگی قابل حذف یا تغییر نیستند.
بلاک چین چه ویژگی‌های متمایز کننده‌ای دارد؟
- غیرمتمرکز بودن: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بلاکچین، ساختار غیرمتمرکز آن است. در این سیستم هیچ مرجع مرکزی یا نهاد کنترل‌کننده‌ای وجود ندارد. به‌جای آن، داده‌ها در بسیاری از گره‌ها در شبکه توزیع شده‌اند. این غیرمتمرکز بودن به کاهش ریسک‌های مربوط به تقلب و نقص امنیتی کمک می‌کند زیرا هیچ نقطه قابل حملی برای حمله وجود ندارد.
- تغییر ناپذیری: وقتی که یک تراکنش در بلاک چین ثبت می‌شود، اطلاعات آن به‌طور دائمی و غیرقابل تغییر باقی می‌ماند. این ویژگی به معنی این است که هیچ کسی نمی‌تواند تراکنش‌های انجام شده را دستکاری کند. این تغییر ناپذیری می‌تواند به‌ویژه در معاملات فارکس مهم باشد، جایی که دقت و اعتبار اطلاعات حیاتی است.
- شفافیت: بلاکچین دارای شفافیت بالایی است، به این معنی که همه کاربران در شبکه می‌توانند به دفترچه حساب عمومی دسترسی داشته باشند و تراکنش‌ها را مشاهده کنند. این ویژگی به‌ویژه در مواردی که نیاز به حسابرسی و پاسخگویی است، اهمیت دارد و اعتماد میان کاربران را تقویت می‌کند.
وضعیت فعلی بلاکچین در فارکس «آذر 1403»
در حال حاضر، برخی از پلتفرم‌ها و پروژه‌های مالی در حال تحقیق و توسعه برای استفاده از فناوری بلاکچین در بازار فارکس هستند، هرچند که استفاده گسترده و همگانی‌کننده از این فناوری هنوز به‌طور کامل تحقق نیافته است. اما اکنون در کدام خدمات فارکس از بلاکچین استفاده می‌شود:
انتقال ارزهای دیجیتال: برخی از کارگزاران فارکس به معامله‌گران اجازه می‌دهند که ارزهای دیجیتال را به‌عنوان یک جفت ارز معاملاتی انتخاب کنند که خود نشان‌دهنده استفاده از فناوری بلاکچین است.
تجزیه و تحلیل و تحقیق: برخی مؤسسات و نهادهای مالی در حال انجام تحقیقاتی در زمینه استفاده از بلاکچین برای ساختارهای تسویه و تسهیل معاملات بین‌بانکی در بازارهای مالی هستند.
با اینکه بلاکچین پتانسیل عظیمی دارد ولی هنوز بازار فارکس به‌طور کامل آماده پذیرش آن نیست. چالش‌هایی مانند سازگاری با قوانین، مقیاس‌پذیری و پذیرش کاربران، مانع از پیاده‌سازی کامل آن می‌شود.
فناوری بلاکچین چه تاثیری بر بازار فارکس خواهد گذاشت؟
- شفافیت و امنیت بالا: بلاکچین با ایجاد یک دفتر کل دیجیتال که برای همه قابل مشاهده است، شفافیت را در معاملات فارکس افزایش می‌دهد. با ثبت همه تراکنش‌ها در یک شبکه غیرقابل تغییر، احتمال تقلب و دستکاری به شدت کاهش می‌یابد. علاوه بر این، استفاده از رمزنگاری‌های پیشرفته، امنیت بالایی را برای اطلاعات مالی به ارمغان می‌آورد.
- کاهش هزینه‌های تراکنش و افزایش کارایی: بلاکچین امکان حذف واسطه‌ها، مانند بانک‌ها و کارگزاران، را فراهم می‌کند که این امر منجر به کاهش هزینه‌ها و تسریع در پردازش تراکنش‌ها می‌شود. به این ترتیب، معاملات به صورت آنی و بدون نیاز به تأیید نهادهای خارجی انجام می‌شوند که کارایی را افزایش می‌دهد.
- غیرمتمرکز بودن و استقلال از نهادهای مرکزی: بلاکچین به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به نهادهای مرکزی، مانند بانک‌ها، معاملات خود را تأیید و مدیریت کنند. این عدم تمرکز به کاربران آزادی بیشتری در مدیریت سرمایه و فرآیندهای مالی می‌دهد و دسترسی به بازار را برای جمعیت بیشتری در سراسر جهان تسهیل می‌کند.
- حذف واسطه‌ها در نقل و انتقالات بین‌المللی: با استفاده از بلاکچین، نقل و انتقال پول به کشورهای دیگر به سرعت و با هزینه‌های کم‌تری انجام می‌شود. این فناوری فرایند پرداخت‌های بین‌المللی را بسیار ساده‌تر و شفاف‌تر می‌کند و امکان ردیابی تمامی تراکنش‌ها را فراهم می‌سازد.
بلاکچین چه تاثیری بر استراتژی‌های معاملاتی فارکس خواهد گذاشت؟
با ورود بلاکچین به بازار فارکس، استراتژی‌های معاملاتی به دلیل قابلیت‌های منحصر به فرد این فناوری دستخوش تغییرات عمده‌ای خواهند شد. یکی از مزایای بزرگ بلاکچین، توانایی اجرای فوری تراکنش‌ها بدون نیاز به تأیید نهادهای ثالث است. این امر به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا معاملات خود را سریع‌تر و با کارایی بیشتری انجام دهند. در نتیجه، آن‌ها می‌توانند واکنش بهتری به فرصت‌های بازار و نوسانات غیرمنتظره ارائه دهند و از مزیت‌های رقابتی برخوردار شوند.
بلاکچین این امکان را به معامله‌گران می‌دهد که از الگوریتم‌های پیچیده و هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های تاریخی و پیش‌بینی روندهای بازار استفاده کنند. اجرای معاملات خودکار نیز به دلیل امنیت و شفافیت بالای بلاکچین راحت‌تر و مطمئن‌تر خواهد بود. این موضوع می‌تواند سودآوری را افزایش داده و معاملات را به سمت دقت و کارایی بیشتری سوق دهد.
با دسترسی آنی به داده‌های بازار و تراکنش‌ها، معامله‌گران قادر خواهند بود تا به سرعت استراتژی های خود را در شرایط متغیر بازار تنظیم کنند. این امر نه تنها فرایند تصمیم‌گیری را بهبود می‌بخشد بلکه به آن‌ها امکان می‌دهد که بهتر با ریسک‌های موجود مواجه شوند و استراتژی های مدیریت ریسک خود را بهینه کنند.
ورود بلاکچین به بازار فارکس چه چالش‌هایی در پی دارد؟
پذیرش بلاکچین در بازار فارکس با چالش‌های متعددی همراه است که می‌توان آن‌ها را به چند دسته اصلی تقسیم کرد:
- فقدان قوانین و مقررات مشخص: یکی از بزرگ‌ترین موانع پذیرش بلاکچین، نبود چارچوب‌های قانونی و نظارتی در بسیاری از کشورهاست. دولت‌ها و نهادهای مالی همچنان در حال بررسی تأثیر این فناوری بر سیستم‌های مالی موجود هستند و نگران نحوه نظارت بر تراکنش‌های بلاکچینی می‌باشند. نبود قوانین مشخص می‌تواند باعث عدم اطمینان برای سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها شود.
- تغییرات در زیرساخت‌های فعلی: برای پذیرش بلاکچین، بانک‌ها، کارگزاران و سایر واسطه‌های مالی باید سیستم‌های خود را به‌روز کنند تا با این فناوری سازگار شوند. این تغییرات ممکن است زمان‌بر و پرهزینه باشد و بسیاری از نهادها هنوز آمادگی لازم برای انجام این تغییرات را ندارند.
- مقابله با مقیاس‌پذیری و سرعت: برخی از شبکه‌های بلاکچین هنوز با مسائلی مانند مقیاس‌پذیری و سرعت پردازش تراکنش روبه‌رو هستند. برای بازارهایی به بزرگی فارکس که نیاز به پردازش سریع و مؤثر تراکنش‌ها دارند، این مسائل باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرند تا بلاکچین بتواند به عنوان یک ابزار عملی برای این بازار عمل کند.
آینده بازار فارکس با ورود بلاکچین
اگرچه پذیرش بلاکچین زمان‌بر خواهد بود اما انتظار می‌رود که این فناوری در سال‌های آینده بازار فارکس را به سمت یک سیستم مالی کارآمدتر و شفاف‌تر هدایت کند. نشانه‌هایی از پذیرش ابتدایی بلاکچین در برخی بخش‌های فارکس در حال مشاهده است.
شرکت‌ها و کارگزاران باید زیرساخت‌های خود را برای استفاده از بلاکچین آماده کنند و با تحولات این عرصه همگام شوند. این شامل به‌روزرسانی سیستم‌های فناوری اطلاعات و انتقال به پروتکل‌های جدید خواهد بود.
معامله‌گران نیز باید مهارت‌های خود را به‌روز کرده و از ابزارها و امکانات جدیدی که بلاکچین فراهم می‌کند، بهره‌برداری کنند. این امر می‌تواند به بهبود استراتژی‌های معاملاتی آن‌ها کمک کند و آن‌ها را آماده‌تر برای رویارویی با تغییرات آینده کند.
بلاکچین چگونه قرار است فارکس را تغییر دهد؟
به طور کلی بلاکچین اول قرار است بر روی دو قسمت اصلی بازار فارکس تأثیر بگذارد:
سیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi)
DeFi سیستم‌های مالی را متحول کرده است و معاملات فارکس نیز از این قاعده مستثنی نیست. این سیستم به‌ویژه برای افرادی که به بانک‌ها یا واسطه‌های مالی دسترسی ندارند، فواید بسیاری دارد:
- دسترسی جهانی: هر کسی که به اینترنت دسترسی دارد می‌تواند بدون محدودیت‌های جغرافیایی به بازار فارکس بپیوندد. این ویژگی به ویژه برای افرادی که در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند، بسیار کاربردی است.
- کاهش هزینه‌ها: در سیستم‌های سنتی، واسطه‌ها برای انجام معاملات هزینه‌هایی مانند کمیسیون می‌گیرند. اما در DeFi، این هزینه‌ها بسیار کمتر است یا حتی حذف می‌شود؛ زیرا معاملات به‌طور مستقیم از طریق قراردادهای هوشمند انجام می‌شود.
- شفافیت: تمامی معاملات در بلاکچین ثبت می‌شوند و این اطلاعات به‌راحتی در دسترس عموم قرار دارد. این شفافیت به کاربران این اطمینان را می‌دهد که معاملات به‌صورت منصفانه و بدون تقلب انجام می‌شوند.
- امنیت: ساختار بلاکچین به دلیل رمزنگاری قوی، از معاملات و دارایی‌ها در برابر حملات سایبری و سوءاستفاده‌های احتمالی محافظت می‌کند.
قراردادهای هوشمند و معاملات خودکار
قراردادهای هوشمند در قلب DeFi و معاملات فارکس مبتنی بر بلاکچین قرار دارند:
- اتوماسیون: این قراردادها می‌توانند شرایط از پیش تعیین‌شده‌ای را برای انجام معاملات چک کنند. برای مثال اگر قیمت یک دارایی به حد معینی رسید، قرارداد هوشمند به‌طور خودکار معامله را انجام می‌دهد.
- کاهش خطای انسانی: به دلیل اتوماسیون، خطاهای ناشی از تصمیم‌گیری اشتباه یا دستکاری در معاملات کاهش می‌یابد. این موضوع به سلامت و اعتبار بازار کمک می‌کند.
- سرعت: معاملات در DeFi به‌طور معمول در زمانی سریع‌تر از سیستم‌های سنتی انجام می‌شوند زیرا نیازی به تأیید از طریق واسطه‌ها نیست.
- اجرای قرارداد: اگر شرایط قرارداد هوشمند محقق شود، قرارداد به‌طور خودکار اجرا می‌شود و از تضمین اجرای درست قوانین اطمینان می‌دهد. این امر می‌تواند منجر به حل سریع‌تر اختلافات شود.
نتیجه گیری
بلاک چین در بازار فارکس نقش فوق العاده‌ای دارد که بهترین آن‌هاامنیت و شفافیت است، با ثبت اطلاعات معاملات در یک دفتر کل توزیع شده، بلاک چین امکان مشاهده و تأیید تمامی تراکنش‌ها را به صورت عمومی فراهم می‌کند که به ایجاد اعتماد در میان معامله‌گران کمک می‌کند. همچنین فناوری رمزنگاری این سیستم می‌تواند خطر تقلب و هک را کاهش دهد. به علاوه، معاملات با استفاده از بلاک چین می‌توانند به سرعت و در هر زمان انجام شوند و این امر می‌تواند زمان تسویه معاملات در فارکس را کاهش دهد و هزینه‌های معاملاتی را هم به واسطه حذف واسطه‌ها کاهش دهد.
با این حال، چالش‌هایی نیز وجود دارد که باید مدنظر قرار گیرد. مقررات سختگیرانه بازار فارکس ممکن است پیاده‌سازی بلاک چین را به چالش بکشد و در عین حال نیاز به پذیرش این فناوری توسط بروکرها و معامله‌گران در سطح جهانی احساس می‌شود. همچنین مشکلاتی نظیر نقص‌های تکنیکی و نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال می‌تواند مانع از کاربرد گسترده بلاک چین در این بازار شود. به طور کلی، حتی با وجود مزایای بالقوه، لازم است که چالش‌ها به دقت بررسی و حل شوند تا بلاک چین به بهبود عملکرد بازار فارکس کمک کند.
