بازارهای جهانی روز به روز محبوب‌تر می‌شوند و افراد بیشتری وارد معاملات از جمله فارکس، بورس و ارز دیجیتال می‌شوند. تریدرها به دنبال استراتژی‌هایی هستند که ریسک‌های ناشی از نوسانات بازارهای مالی را کاهش دهند. استراتژی‌های معاملاتی، از جمله هجینگ برای کاهش ریسک معاملات مورد استفاده قرار می‌گیرند، هجینگ باعث کاهش خطر از دست دادن سرمایه می‌شود اما ممکن است سودآوری بیشتری به همراه نداشته باشد. در ادامه این نوشتار جذاب از آکادمی شمسیان بیشتر به این موضوع می‌پردازیم که هج کردن یا هجینگ چیست و چگونه از آن برای کاهش ریسک معاملات در فارکس استفاده کرد، همراه ما باشید و این مقاله جذاب را به هیچ عنوان از دست ندهید.
هج کردن در ارز دیجیتال و فارکس چیست
هجینگ ( Hedging ) به معنای پوشش ریسک است و روشی است که سرمایه‌گذاران برای محافظت از موقعیت‌های معاملاتی خود در برابر نوسانات ناخواسته قیمت استفاده می‌کنند. در واقع وقتی که شما یک معامله انجام می‌دهید و نگران این هستید که قیمت دارایی شما کاهش پیدا کند، می‌توانید با باز کردن یک معامله دیگر که در جهت مخالف است، ریسک را کاهش دهید.
به عنوان مثال اگر شما در حال خرید یک جفت ارز هستید و از وضعیت بازار نگرانید، می‌توانید یک پوزیشن فروش روی جفت ارزی دیگر باز کنید که رابطه معکوس با دارایی اولیه شما دارد. این کار باعث می‌شود اگر قیمت دارایی اول کاهش یابد، ضرر شما با سود از پوزیشن دوم جبران شود.
هجینگ به عنوان یک استراتژی به معامله‌گران کمک می‌کند تا از سودهای خود محافظت کرده و از خسارت جلوگیری کنند. در بازار فارکس، هر معامله‌گر با توجه به جفت ارزی که انتخاب کرده و دانش خود از بازار، روش متفاوتی برای هجینگ به کار می‌برد.
به طور خلاصه، هجینگ راهی است برای کاهش ریسک در معاملات که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند از نوسانات قیمت محافظت کنند.
انواع هجینگ
در زیر به تفصیل انواع مختلف استراتژی‌های هجینگ و مثال‌هایی برای هر یک پرداخته شده است.
- هج کردن مستقیم (Direct Hedging)
هج کردن مستقیم زمانی انجام می‌شود که یک معامله‌گر به طور همزمان یک موقعیت خرید و یک موقعیت فروش روی یک جفت ارز باز کند. هدف این است که در صورت نوسان قیمت به هر طرف، ضرر یکی از موقعیت‌ها با سود دیگری جبران شود.
مثال: فرض کنید یک معامله‌گر جفت ارز EUR/USD را در قیمت ۱.۱۰ خریداری می‌کند و سپس به دلیل نگرانی از کاهش قیمت، همزمان یک موقعیت فروش در همان جفت ارز به قیمت ۱.۱۰ باز می‌کند. اگر قیمت کاهش یابد، ضرر موقعیت خرید جبران می‌شود. اما این استراتژی می‌تواند هزینه‌های معاملاتی دو طرفه ایجاد کند که ممکن است به سود نهایی اثر منفی بگذارد.
- هج کردن زمانی (Time Hedging)
در این استراتژی، معامله‌گر موقعیت‌های معاملاتی را در زمان‌های مختلف باز می‌کند تا از تغییرات نرخ ارز در زمان‌های مختلف محافظت کند.
مثال: معامله‌گری ممکن است در ژانویه یک موقعیت خرید در جفت ارز USD/JPY باز کند و سپس در فوریه یک موقعیت فروش همزمان در همان جفت ارز باز کند. اگر نرخ ارز در فوریه به نفع موقعیت خرید نوسان کند، ضررهای ایجاد شده در ژانویه ممکن است با سود فوریه جبران شود. در این روش، معامله‌گر باید بازار را به‌طور مداوم زیر نظر داشته باشد تا به موقع تصمیم بگیرد.
- هج کردن با ابزارهای باینری (Forex Options Hedging)
این استراتژی شامل خرید گزینه‌های خرید ( Call ) و فروش ( Put ) برای جفت ارزهاست. معامله‌گر با خرید این گزینه‌ها، حق انتخاب خرید یا فروش ارز را در قیمت مشخصی در زمان مشخصی به‌دست می‌آورد.
مثال: فرض کنید یک معامله‌گر نسبت به امکان کاهش قیمت EUR/USD نگران است. او می‌تواند گزینه فروش ( Put ) با قیمت اجرایی ۱.۰۹ و تاریخ انقضا یک ماهه خریداری کند. اگر قیمت زیر ۱.۰۹ کاهش یابد، معامله‌گر می‌تواند از گزینه برای فروش ارز خود سود ببرد. این روش نیاز به دانش فنی بیشتری دارد و هزینه‌های اولیه خرید گزینه‌ها ممکن است بالا باشد.
- هج کردن جفت ارز (Currency Pairs Hedging)
در این روش، معامله‌گر موقعیت‌های متضاد در جفت ارزهای مرتبط می‌گیرد تا از نوسانات قیمت محافظت کند.
مثال: اگر یک معامله‌گر در جفت ارز EUR/USD موقعیت خرید دارد، ممکن است همزمان در جفت ارز USD/CHF یک موقعیت فروش باز کند زیرا این دو جفت ارز معمولاً رابطه معکوس دارند یا به اصطلاح میزان همبستگی آنها کاملا منفی است، اگر EUR/USD به سمت پایین حرکت کند احتمالاً USD/CHF به سمت بالا خواهد رفت و ضرر یکی از موقعیت‌ها با سود دیگری جبران می‌شود.
- هج کردن چند جفت ارز (Multiple Currency Hedging)
در این استراتژی، معامله‌گر موقعیت‌های مختلفی را در چندین جفت ارز که روابط مثبت یا منفی میان آنها وجود دارد، باز می‌کند.
مثال: معامله‌گری ممکن است به این شکل عمل کند: او خرید EUR/USD، فروش GBP/USD و خرید AUD/USD را به صورت همزمان باز کند. با این کار، او ریسک نوسانات را در چندین جفت ارز توزیع می‌کند و با توجه به روابط کنونی میان این جفت ارزها، می‌تواند از حرکات آنها بهره‌مند شود.
- هج کردن داخلی (Internal Hedging)
تعریف: این نوع هجینگ معمولاً توسط شرکت‌ها و نهادهای اقتصادی به کار می‌رود و شامل استراتژی‌هایی است که به منظور کاهش ریسک نوسانات ارزی مانند تغییر در قیمت‌گذاری و استفاده از واحد پول محلی به کار می‌رود.
مثال: فرض کنید یک شرکت ایرانی به صادرات کالا به اروپا مشغول است. برای کاهش ریسک ناشی از نوسانات ارز یورو، این شرکت ممکن است قیمت کالاهای خود را به یورو تعیین کند یا در صورت امکان، هزینه‌های خود را به یورو بپردازد تا نوسانات ارزی تأثیر کم‌تری بر سود آنها بگذارد.
- هج کردن با استفاده از مشتقات (Derivatives Hedging)
این استراتژی شامل استفاده از ابزارهای مشتقه مانند فورواردها (Forwards)، فیوچرز (Futures) و سواپ‌های ارزی (Currency Swaps) برای قفل کردن نرخ ارز آینده است.
مثال: شرکتی که در نظر دارد ۱۰۰,۰۰۰ یورو در سه ماه آینده خریداری کند، ممکن است یک قرارداد فوروارد با نرخ تبادل فعلی ۱.۱۰ ببندد. به این ترتیب، شرکت نرخ ارز را قفل کرده و می‌داند که در زمان خرید، نرخ به ۱.۱۰ خواهد بود، حتی اگر در آن زمان نرخ بالاتر برود. این به آنها اطمینان می‌دهد که هزینه‌هایشان مشخص است و هیچ گونه ریسک اضافه‌ای از نوسانات به دنبال آنها نیست.
مزایا و معایب هج کردن در فارکس
هجینگ یا پوشش ریسک، روشی است که به شما کمک می‌کند تا از سرمایه‌تان در برابر نوسانات قیمت و تغییرات بازار محافظت کنید. اما این روش هم مزایا و هم معایب خود را دارد. در ادامه به زبان ساده آن‌هارا توضیح می‌دهیم:
| مزایا | معایب | ||
| کاهش نوسانات قیمت | هجینگ کمک می‌کند تا اثر تغییرات ناگهانی قیمت‌ها کمتر شود و بنابراین وضعیت مالی شما پایدارتر باقی بماند.
|
عدم ضمانت | هیچ تضمینی وجود ندارد که با هجینگ ۱۰۰ درصد از ضررها جلوگیری شود. ممکن است همچنان ضرر کنید. |
| انعطاف‌پذیری بیشتر | با استفاده از هجینگ، می‌توانید استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود را به‌طور بهتر و منعطف‌تری مدیریت کنید. | محدودیت در سود | انجام هجینگ ممکن است بخشی از سود بالقوه شما را محدود کند، زیرا شما در عین حال با دو سمت بازار درگیر هستید. |
| پیش‌بینی بهتر بازار | از طریق هجینگ می‌توان روندهای بازار را بهتر پیش‌بینی کرد و ریسک را پوشش داد. | پیچیدگی استراتژی‌ها | هجینگ می‌تواند پیچیده باشد و احتیاج به دانش و درک دقیق از بازار دارد. |
| مدیریت بهتر ریسک | این روش به شما کمک می‌کند تا ریسک خود را بهتر مدیریت کرده و با اعتماد بیشتری تصمیم‌گیری کنید. | فرصت‌های معاملاتی از دست رفته | در برخی موارد، هنگامیکه به هجینگ می‌پردازید، ممکن است فرصت‌های معاملاتی پربازدهی را از دست دهید. |
| استفاده از ابزارهای مشتق | با استفاده از ابزارهای مالی مثل اختیار معامله، می‌توانید هجینگ را به‌راحتی انجام دهید. | ||
آیا هجینگ قانونی است؟
پوشش ریسک به‌رغم مزایای زیادی که دارد، در برخی کشورها و در برخی شرایط قانونی نیست. این موضوع به ویژه در ایالات متحده مطرح است، جایی که برخی از ابزارهای پوشش ریسک ممکن است ممنوع باشد.
در ایالات متحده، خرید و فروش همزمان یک جفت ارز با قیمت‌های مشابه یا متفاوت به عنوان پوشش ریسک، غیرقانونی است. این ممنوعیت ناشی از نگرانی‌هایی است که درباره هزینه‌های تجاری مضاعف و سود بیشتر کارگزاران نسبت به معامله‌گران وجود دارد. به همین دلیل، CFTC « کمیسیون معاملات آتی کالا » قوانینی را وضع کرده است تا اطمینان حاصل شود که معامله‌گران نمی‌توانند به راحتی موقعیت‌های خود را پوشش‌دهی کنند و به انجام معاملات غیرقانونی نپردازند. به عنوان مثال، دستور OCO «یکی دیگر را لغو می‌کند» در پلتفرم‌های معاملاتی قرار می‌گیرد تا از خرید و فروش همزمان جفت ارزها جلوگیری کند.
همچنین، قانون FIFO ( اول وارد، اول خارج ) نیز به معامله‌گران فارکس الزام می‌کند که موقعیت‌های خود را تنها به ترتیبی که باز کرده‌اند، ببندند.
به‌طور کلی، هدف این قوانین کاهش فعالیت‌های نظارتی و اطمینان از شفافیت در بازار است. زیرا فعالیت‌های پوشش ریسک می‌تواند به هزینه‌های غیرضروری منجر شود و به نفع کارگزاران باشد.
در سطح بین‌المللی، اما شرایط متفاوت است. در بسیاری از کشورهای دیگر، نظیر کشورهای اتحادیه اروپا، آسیا و استرالیا، پوشش ریسک در بازار فارکس قانونی و پذیرفته شده است. در این مناطق، معامله‌گران می‌توانند به راحتی جفت ارزها را خرید و فروش کنند و برخی استراتژی‌های هجینگ را بدون نگرانی از قوانین سختگیرانه اجرا کنند. این نوع آزادی به کارگزاران این امکان را می‌دهد که از فعالیت‌های پوشش ریسک بهره‌مند شوند و سود بیشتری نسبت به معاملات معمول کسب کنند.
نتیجه گیری
پوشش ریسک در فارکس به معنای استفاده از ابزارها و استراتژی‌هایی است که به معامله‌گران کمک می‌کند تا ریسک‌های متوجه معاملات خود را کاهش یا حذف کنند. این روش می‌تواند مزایای زیادی برای معامله‌گران به همراه داشته باشد، به‌خصوص اگر به‌درستی از آن استفاده شود، می‌تواند به یک استراتژی سودآور تبدیل شود.
با این حال، برخی از معامله‌گران به چالش‌های مربوط به این استراتژی توجه نمی‌کنند و در نتیجه ممکن است با زیان‌های غیرمنتظره‌ای مواجه شوند. یکی از تکنیک‌هایی که معامله‌گران برای کاهش ریسک‌های ارزی از آن بهره می‌برند، استفاده از جفت ارزهای همبسته است. این جفت ارزها به آنها این امکان را می‌دهند که به طور همزمان در موقعیت‌های مختلف قرار بگیرند و از نوسانات بازار محافظت کنند.
نکته دیگری که باید در نظر گرفته شود، جنبه‌های قانونی پوشش ریسک است. در ایالات متحده، برخی از نوع عملیات‌های پوششی ممنوع هستند، در حالی که در سایر مناطق این فعالیت‌ها مجاز محسوب می‌شوند. همچنین، معامله‌گران می‌توانند از شاخص‌های فنی برای محاسبه همبستگی میان جفت ارزها بهره‌برداری کنند، که در فرآیند پوشش ریسک بسیار مفید است.
عملکرد عملی پوشش ریسک معمولاً شامل باز کردن همزمان موقعیت‌های لانگ «خرید» و کوتاه «فروش» است، و به‌کارگیری جفت‌های همبسته در این فرایند کلیدی است. در نهایت، برای مدیریت صحیح ریسک و جلوگیری از زیان‌های بزرگ، استفاده از توقف ضرر و تعیین سطوح ریسک از پیش مشخص شده بسیار اهمیت دارد.
